Cây Đàn hương là loại cây dễ trồng, sinh trưởng phát triển phát triển tốt mà không cần tốn nhiều công chăm sóc. Để trồng Đàn hương mang lại hiệu quả tốt nhất cần thực hiện tốt một số kỹ thuật cơ bản trong cắt tỉa và phòng trừ sâu bệnh hại.
1. KỸ THUẬT CHĂM SÓC CÂY ĐÀN HƯƠNG
1.1 Kỹ thuật chăm sóc cây đàn hương
Tỉa cây
Đối với người trồng cây thì việc cắt, tỉa cành, tạo tán cho cây trồng sẽ giúp cây có một bộ khung cân đối, hài hòa, không rậm rạp, cũng không thưa cành quá để tận dụng tốt nhất khoảng không gian ánh sáng dành cho chúng. Điều đó cải thiện tính hữu hiệu của việc sử dụng nước cũng như chuyển đổi các chất dinh dưỡng của cây, giúp cây phát triển, sinh trưởng tốt.
Lõi gỗ là các sản phẩm gỗ Đàn hương có giá trị nhất, được hình thành trong tâm gỗ của thân cây thấp không có nhánh. Thông qua cắt tỉa hình thành trong 3-4 năm đầu tiên của cây, chúng ta có thể thúc đẩy một thân cây duy nhất và cải thiện cơ hội của một cây tạo thành những lõi gỗ.
Phát triển lõi gỗ bắt đầu trong rễ và tiến lên thân cây chính. Thân cây phân nhánh thường sẽ làm chậm tốc độ phát triển lõi gỗ thẳng đứng bắt nguồn lên thân cây chính. Do đó, khối lượng gỗ thịt tại hai nhánh lớn thường là ít hơn so với một thân chính tương đương với kích thước.
Cắt tỉa tạo dáng
Cắt tỉa tạo dáng cây non trẻ là phương pháp cắt tỉa hiệu quả nhất vì nó chỉ loại bỏ một số lượng rất nhỏ của sản xuất nguyên liệu lá quang hợp. Điều này đạt được bằng cách 'véo' tất cả các cành phát triển để chúng không cạnh tranh với cành chính.
Với những cây phát triển tốt thì thông thường cây trồng khoảng 1,5 năm thì chúng ta bắt đầu cắt, tỉa cành tạo tán.
Dụng cụ chuẩn bị: kéo cắt cành có tay nắm
Các bước cắt tỉa:
• Quan sát chiều cao cây trồng
• Ước lượng chia chiều cao của cây thành 3 phần:
• 1/3 Thân cây phía dưới từ mặt đất lên chúng ta loại bỏ hết các cành (vết cắt càng gần với thân chính càng tốt);
• 2/3 Thân cây bên trên nếu quan sát thấy lượng cành và lá quá dày có thể chọn ra 1 vài cành có xu hướng cạnh tranh với thân chính và cắt bớt (Lưu ý: không cắt nhiều cành cùng 1 phía sẽ làm cây bị lệch).
Với những cành khác có xu hướng phát triển mạnh cạnh tranh với thân chính ta nên bấm bớt ngọn để hạn chế sự phát triển.
Thường xuyên cắt tỉa các nhánh hình thành và đôi khi cần tỉa nặng hơn với kéo cắt cây hoặc dao rừng.
Đặc biệt lưu ý không cắt tỉa cây Đàn hương vào mùa mưa như thế cây sẽ bị sâu bệnh tấn công và rất dễ ảnh hưởng đến lõi cây
1.2 Cắt tỉa khắc phục hậu quả
Tỉa lại để một cành chính duy nhất thường là cần thiết khi cành trung tâm bị hư hỏng, có thể bằng gió, một con chim hay một vật khác rơi. Điều này có thể được thực hiện ngay lập tức sau khi cành đã phục hồi ra nhánh.
Một cây đàn hương đã được tỉa một cách chính xác có:
• Một thân cây và một cành chính đứng đầu
• Một tán lá kéo dài khoảng hai phần ba chiều cao của cây, cung cấp một khu vực tốt để quang hợp, mà sẽ đảm bảo cây phát triển mạnh mẽ
• Một tán mà thuôn nhọn về phía đầu, cung cấp sự cân bằng tốt (một trọng tâm thấp)
Một ví dụ về một cây đàn hương đã được cắt tỉa không đúng có:
• Cậy bị 'kẹo', bởi vì quá nhiều ngành thấp hơn đã được gỡ bỏ
• Mái vòm này giảm làm giảm khả năng quang hợp và ảnh hưởng đến sức sống của cây
• Nhiều nhánh ở phía trên, làm cho đầu cây nặng và không ổn định, đặc biệt là trong gió.
2. KỸ THUẬT PHÒNG TRỪ BỆNH
Đàn hương là cây dễ tính, phổ thích nghi rộng, yêu cầu điều kiện sinh thái không quá khắt khe, là cây ít sâu bệnh tuy nhiên để cho cây có thể phát triển tốt người trồng nên theo dõi và kiểm soát một số bệnh tiêu biểu sau.
2.1. Các loại bệnh
2.1.1. Bệnh nhiễm nấm rễ (Phellinus noxius)
Phellinus noxius là một nhiễm nấm rễ có khả năng giết cây giống và cây đàn hương.
a. Biểu hiện:Các lá cây bị nhiễm bệnh sẽ nhanh chóng chuyển từ màu xanh sang màu nâu trước khi lá rụng xuống trong vòng một vài tuần đó là các triệu chứng đầu tiên. Nếu bệnh chưa được ngăn ngừa, sẽ xuất hiện một đoạn da màu nâu hiện ra ở gần gốc cây, đó là nơi phát tán bệnh. Các bệnh lây truyền qua hệ thống rễ cây bị ảnh hưởng, và nhiễm trùng do đó có thể lan nhanh sang các cây khác trong rừng trồng.
b. Cách phòng bệnh nấm rễ cây
• Tránh trồng ở những nơi bệnh này đã tồn tại
• Lựa chọn một vùng đất dễ thoát nước và trên một sườn nhe bởi đất ngập nước thúc đẩy sự tăng trưởng của nấm
• Loại bỏ tất cả các cây tạp khác khi trồng ở vùng đất mới hoàn toàn vì các cây tạp này có thể mang mầm bệnh đến cho cây đàn hương. Tốt nhất ta nên đốt chúng đi để trừ bệnh.
• Để một thời gian ngắn sau khi dọn dẹp vùng trồng để đảm bảo các loại bệnh đã bị phân hủy
• Trồng cây thân tảo tiếp giáp với mỗi cây đàn hương (ví dụ: Cây thuốc giấu (Vinil), Riềng tía (gừng đỏ) và chi Huyết dụ, được cho là giúp ngăn ngừa sự lây lan của nhiễm trùng.
• Tránh không cần thiết cắt vào cây đàn hương
• Tỉa trong điều kiện khô để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng cắt cành và giúp nhanh lành vết thương (vì gỗ đàn hương phát triển nhanh chóng trong mùa khô)
• Tránh chuyển cây bị nhiễm bệnh vào các đồn điền gỗ đàn hương.
c. Cách kiểm soát bệnh nhiễm nấm rễ cây
Kiểm soát bệnh nhiễm nấm rễ cây có thể khó khăn. Khi trở thành một cây nhiễm nấm, điều quan trọng là để giảm sự lan truyền của nó tới các cây khác trong vườn cây, theo đó:
• Giảm số lượng người đi bộ xung quanh và chạm vào khu vực bị ảnh hưởng của cây và sau đó chạm vào cây (khỏe mạnh) khác mà không rửa tay và chân bằng xà phòng và nước
• Loại bỏ và đốt cháy các nhánh cây bị rụng xuống
• Cắt tạo một vòng tròn rộng (5-10 m, đường kính) xung quanh các cây bị ảnh hưởng với một cái thuổng để cắt rễ cây
• Khử trùng các dụng cụ được sử dụng trên một cây bị nhiễm bệnh bằng cách rửa tay bằng xà bông và nước, và sau đó đặt chúng vào trong lửa hoặc nước sôi trước khi sử dụng chúng trên một cây khỏe mạnh. Khi có các dấu hiệu đầu tiên của triệu chứng, chẳng hạn như làm khô lá, một số người trồng tin rằng các phương pháp kiểm soát sau đây giúp giảm thiểu sự lây nhiễm:
- Trồng các cây thân thảo giáp với mỗi cây đàn hương (ví dụ cây thuốc giấu, gừng đỏ, cây huyết dụ).
- Đào một lỗ xung quanh thân cây gỗ đàn hương và đặt nhiều lát chanh chỗ vùng rễ bị nhiễm nấm
Nếu cây bị giết bởi nấm, nó vẫn còn là một nguồn lây nhiễm cho các loại cây khác. Cây chết cần phải được đốt cháy để giết bất kỳ bệnh còn lại trong vườn và đất. Đào và phá vỡ các rễ cũng là một cách quan trọng để giảm chuyển động của các loại nấm dọc theo rễ cây khác trong vườn cây.
2.1.2. Bệnh chấm đen lá (Blackspot)
Bệnh chấm đen lá là một bệnh nấm có ảnh hưởng đến lá của gỗ đàn hương, đặc biệt là khi cây còn nhỏ. Mặc dù bệnh chấm đen lá thường sẽ không giết một cây, nó là một dấu hiệu cho thấy điều kiện quá ẩm cho gỗ đàn hương. Bệnh chấm đen lá có thể xuất hiện liên tục, và sự hiện diện của nó sẽ phụ thuộc vào sự thay đổi môi trường theo mùa. Nếu bệnh chấm đen lá xuất hiện dai dẳng trong năm, đây là một dấu hiệu cho thấy khí hậu không phải là lý tưởng để trồng gỗ đàn hương.
2.1.3. Sâu bệnh
Côn trùng chích hút khác nhau xảy ra trên cây đàn hương, bao gồm cả bọ, rệp, sâu đục thân cùng bọ cánh cứng Những loài côn trùng có nhiều ở một số khu vực nội địa hóa và vào những thời điểm nhất định trong năm, nhưng không được coi là một loại dịch hại nghiêm trọng của gỗ đàn hương. Những loài côn trùng phổ biến hơn trên cây con yếu và hiếm khi xảy ra trên cây trồng khỏe.
Phương pháp tốt nhất để kiểm soát các loài gây hại là đảm bảo rằng các cây gỗ đàn hương được trồng ở vùng đất phù hợp, kiểm soát cỏ dại tốt. Những hoạt động này sẽ giúp thúc đẩy sức sống cây để đảm bảo rằng các loài gây hại không trở thành vấn đề.
Các loại bọ và rệp được kiểm soát bằng cách sử dụng thuốc trừ sâu dầu trắng. Tuy nhiên, phun nên được áp dụng để loại trừ các vật gây hại và tránh làm chết các côn trùng có ích.
2.2. Các vấn đề khác ảnh hưởng đến cây
2.2.1. Chăn thả gia súc
Các lá của tất cả các loài gỗ đàn hương thường rất ngon miệng cho gia súc.
Cả gia súc hoang dã và gia súc chăn nuôi có thể ăn ngọn non và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ hội sống sót của cây trồng. Cây gỗ đàn hương có thể cần phải có ít nhất 5 tuổi trước khi nó có thể chịu đựng được chăn thả gia súc.
Các phương pháp duy nhất có hiệu quả của kiểm soát chăn thả gia súc là trông coi cẩn thận hoặc làm hàng rào trồng. Nếu không kiểm soát như vậy, việc chăn thả gia súc hoàn toàn có thể tiêu diệt các đồn điền gỗ đàn hương khi còn non.
2.2.2. Chim ăn hạt
Thịt ngọt ngào của trái cây gỗ đàn hương là một loại thực phẩm quý giá cho nhiều loại chim. Các loài chim luôn tìm ăn trái cây là lý do chính không thu thập đủ hạt giống được cho trồng hoặc bán.
Vấn đề rõ rệt hơn là ở những địa điểm bị cô lập, các loài chim luôn tìm ăn trong thời gian dài vì vậy rất khó khăn cho một người nông dân thu thập hạt giống thường xuyên.
Trồng mới gần khu vực làng hoặc vườn sẽ giúp nông dân duy trì cây và hạn chế tổn thất hạt giống từ các loài chim. Hạt cũng là nguồn có giá trị đặc biệt của một cây đàn hương. Vì vậy bảo vệ hạt bằng cách sử dụng một mạng lưới trên tán cây hoặc nhánh của nó. Một phương pháp khác, trong đó có một tác dụng hạn chế, là dùng các đồ vật treo bóng vào cành cây để đánh lạc hướng và dọa những loài chim. Bù nhìn cũng có thể có hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều loài chim sẽ nhanh chóng phát hiện ra những thủ thuật này.
2.2.3. Cháy
Cây đàn hương không chịu được lửa và sẽ chết ngay cả khi tiếp xúc với một ngọn lửa cường độ thấp. Tản nhiên liệu có thể gây cháy trong tiểu điền gỗ đàn hương nên được giữ ở mức tối thiểu bằng cách loại bỏ các mảnh vụn gỗ từ vùng trồng. Trong mùa khô, chăm sóc cần được thực hiện để hạn chế người dân đốt cháy gần và hướng gió của khu rừng trồng gỗ đàn hương.
Cây đàn hương không nên trồng ở các khu vực dễ bị cháy rừng (ví dụ như gần tre khô). Loài cây chịu lửa (như xoài) có thể được trồng như một bộ đệm để hạn chế sự lây lan của lửa.
2.2.4. Lốc xoáy
Các vùng trồng gỗ đàn hương lý tưởng nhất nên được thành lập ở khu vực có bảo vệ gió tốt, để hạn chế thiệt hại do lốc xoáy. Việc sử dụng cây chắn gió được biết đến để chịu được gió lớn, chẳng hạn như gỗ sồi, có thể làm giảm tốc độ gió trong vùng trồng gỗ đàn hương. Cây gỗ đàn hương có xu hướng bị phá vỡ dưới gió xoáy, nhưng có thể phục hồi thông qua tăng trưởng mới từ thân cây bị hư hỏng.
Mọi thắc mắc và cần tư vấn, xin liên hệ:
Viện nghiên cứu cây Đàn hương và thực vật quý hiếm (ISAF).
Hotline: 0896 02 02 02 / 0789 035 035 / 0789 150 150
Facebook: https://www.facebook.com/viendanhuong
Viết bình luận